Oslo - od wikingów do futurystycznych brył

Margaret
18 lip
11 minut(y) czytania

Oslo, stolica Norwegii, to miasto, które zachwyca swoją nowoczesną architekturą, bogatą historią i licznymi muzeami. Charakterystyczne bryły budynków, takie jak Opera, futurystyczne Muzeum Muncha, czy Muzeum Narodowe przyciągają miłośników designu z różnych stron świata. Jednocześnie dostrzegalna jest tu dbałość o dziedzictwo, historię i kulturę, które przybliżyć sobie można w takich miejscach jak np. Twierdza Akershus, czy muzea na półwyspie Bygdøy. Oslo to również raj dla miłośników sztuki. W Muzeum Narodowym podziwiać można słynny obraz Edvarda Muncha "Krzyk", a także wiele innych dzieł przedstawiających elementy norweskiej kultury, życie codzienne i naturę. Oslo harmonijnie łączy przeszłość z teraźniejszością, klasykę z nowoczesnością, co tworzy niepowtarzalną atmosferę. W tym mieście nie będziesz się nudzić!

Ślady Wikingów

Może wikingowie nie są pierwszym skojarzeniem z Oslo, jakie przychodzi nam do głowy, jednak stolica Norwegii związana jest z ich historią, a samo miasto i jego okolice pełne są śladów epoki, w której żyli. Przyjmuje się, że Oslo założył wiking król Harald Hårdråde w 1048 r. (choć możliwe, że osada istniała już wcześniej). Dziś w samym Oslo ślady wikingów można odnaleźć głównie w muzeach. Liczne zabytki związane z ich życiem znajdują się na obszarze oddalonym od stolicy Norwegii o około 1,5 godziny drogi na południowy zachód, w hrabstwie Vestfold. Tu znajdują się kurhany, w których odnaleziono statki Gokstad i Oseberg.

Jednym z najważniejszych miejsc związanych z dziedzictwem wikingów w Oslo jest Muzeum Łodzi Wikingów na półwyspie Bygdøy (uwaga: muzeum przechodzi remont, jego otwarcie planowane jest na rok 2027). Znajdują się w nim 3 łodzie z IX wieku: łódź z Oseberg, najlepiej zachowana, możliwe, że należała do żony przywódcy wikingów, łódź z Gokstad i pozostałości łodzi z Tune. Łodzie te nie były wyłącznie środkami transportu, ale również symbolami potęgi i kunsztu rzemieślniczego. W muzeum będzie można także zobaczyć przedmioty codziennego użytku, broń oraz ozdoby. W Muzeum Historycznym uwagę przyciąga wystawa „Víkingr”, która prezentuje wyjątkowe artefakty nawiązujące do różnych aspektów życia. Jednym z eksponatów jest jedyny znany hełm z epoki wikingów. W tym samym muzeum odnajdziemy również salę o tematyce mitologii nordyckiej. Jest to wystawa o charakterze multimedialnym, która prezentuje przestrzeń poświęconą nordyckim bogom, takim jak Odyn, Thor czy Freja, a także stworzeniom, jak wilk Fenrir czy wąż Jörmungandr. Dobrze będą się tu bawić zarówno dzieci, jak i dorośli. The Viking Planet z kolei zapewni interaktywne przeżycia przybliżające świat wikingów - można się tu wcielić w wikinga wojownika, czy doświadczyć codzienności świata wikingów za pomocą artefaktów 3D, VR lub kina 270°.

Twierdze

Z historią Oslo można się bliżej zapoznać odwiedzając twierdze znajdujące się na terenie miasta lub w jego pobliżu. Najbardziej znaną jest Twierdza Akershus (Akershus Festning), która leży nad fiordem Oslofjord. Jej budowę rozpoczęto w 1299 r. za panowania króla Håkona V, a zakończono w roku 1300. Powstała jako zamek obronny, później przekształcona była w rezydencję królewską. Odegrała kluczową rolę w historii Norwegii, broniąc miasto przed najazdami. Na terenie twierdzy znajduje się średniowieczny zamek, który można zwiedzać za opłatą. Wstęp na teren twierdzy jest bezpłatny. Nieopodal zamku położone jest Muzeum Norweskiego Ruchu Oporu opowiadające o Norwegii podczas II wojny światowej. Dokumentuje okres okupacji Norwegii przez Niemcy w latach 1940 - 1945. Skupia się na działalności norweskiego ruchu oporu, ale prezentuje też codzienne życie Norwegów w czasie wojny. Można obejrzeć tu eksponaty historyczne, takie jak broń, dokumenty, fotografie, ulotki propagandowe, mundury. Muzeum ma charakter edukacyjny i zwraca uwagę na znaczenie pokoju i demokracji. W pobliżu twierdzy mieści się również Norweskie Muzeum Obrony poświęcone historii norweskich sił zbrojnych. Dokumentuje historię norweskiej obrony i wojska od czasów średniowiecza aż po współczesność. Prezentuje rozwój norweskich sił zbrojnych, ich rolę w konfliktach zbrojnych oraz w misjach pokojowych. Eksponaty militarne obejmują broń, mundury, działa, czołgi, modele statków i samolotów wojskowych. Znajdują się tu wystawy poświęcone kluczowym konfliktom, w których Norwegia brała udział, w tym II wojnie światowej. Muzeum jest idealne dla miłośników historii wojskowości, ale także dla rodzin z dziećmi, ponieważ oferuje interaktywne elementy i umożliwia dzieciom aktywne zwiedzanie (np. poprzez wejście do transportera opancerzonego). Dodatkowo, na świeżym powietrzu można obejrzeć wystawę artylerii.

Twierdza Oscarsborg (Oscarsborg Festning) znajduje się na wyspach na fiordzie Oslofjord, niedaleko Oslo i jest ściśle związana z obroną miasta. Jest to jedna z najważniejszych fortyfikacji Norwegii. Na terenie twierdzy znajduje się muzeum przybliżające historię fortecy, podkreślające wydarzenia z 9 kwietnia 1940 r., kiedy to działo norweskie zatopiło niemiecki krążownik Blücher. Przedstawiona jest również historia artylerii nadbrzeżnej oraz jej rozwój techniczny. Do twierdzy można dostać się promem kursującym między Drøbak a Oscarsborg. Z Oslo do promu dowiezie nas autobus.

Pałac Królewski i Karl Johans gate

Karl Johans gate to reprezentacyjna ulica w Oslo, która łączy Pałac Królewski z Dworcem Głównym (Oslo Sentralstasjon). Jest to tętniąca życiem promenada pełna sklepów, restauracji, kawiarni i atrakcji. W pobliżu znajdują się takie budynki jak Parlament Norwegii, Teatr Narodowy i Uniwersytet w Oslo.

Pałac Królewski jest oficjalną rezydencją norweskiej rodziny królewskiej. Został zbudowany w XIX wieku i jest symbolem monarchii Norwegii. Znajduje się na końcu Karl Johans gate, na wzgórzu, co zapewnia piękny widok na miasto. Codziennie o 13:30 przed pałacem odbywa się zmiana warty. W okresie letnim można zwiedzać wnętrza rezydencji podczas zorganizowanych wycieczek. Prezentowane są wówczas m. in. Sala Bankietowa, Sala Balowa, czy Gabinet Króla. W pałacu nie można robić zdjęć. Wycieczka trwa ok 45 min. Pałac otoczony jest przez piękny park.

Aker Brygge

Aker Brygge to tętniąca życiem dzielnica Oslo, położona wzdłuż promenady portowej. Przylega do niej nowoczesna dzielnica Tjuvholmen. Dawniej mieściła się tu stocznia i teren przemysłowy, który w latach 80. przeszedł gruntowną rewitalizację, przekształcając się w nowoczesne centrum handlowo-rekreacyjne. Tuż nad brzegiem odnajdziemy wiele restauracji i kawiarni. Promenada wzdłuż wybrzeża oferuje piękne widoki na fiord. W głębi, w starych portowych budynkach znajdują się liczne sklepy. Mieści się tu klub komediowy Latter, a nieco dalej również Muzeum Sztuki Współczesnej Astrup Fearnley (dzielnica Tjuvholmen), prezentujące dzieła światowej klasy artystów. Aker Brygge to miejsce łączące luksus, kulturę i piękno natury.

Ratusz w Oslo

Ratusz w Oslo (Oslo Rådhus) to jeden z najbardziej rozpoznawalnych budynków w stolicy Norwegii i ważny symbol miasta. Zlokalizowany nad fiordem Oslofjord, w pobliżu Twierdzy Akershus, pełni funkcję siedziby władz miejskich. Budynek został zaprojektowany przez Arnsteina Arnberga i Magnusa Poulssona, a jego budowa zakończyła się w 1950 r. Wyróżnia się surową, modernistyczną architekturą z czerwonej cegły oraz dwiema charakterystycznymi wieżami, z których jedna mieści zegar. Fasada zdobiona jest rzeźbami i płaskorzeźbami inspirowanymi historią i kulturą Norwegii. Wstęp do ratusza jest bezpłatny, warto więc obejrzeć jego imponujące wnętrza z bogatymi dekoracjami, freskami i malowidłami przedstawiającymi sceny z norweskiej historii, kultury i życia codziennego. Główna sala, znana jako Rådhushallen, jest miejscem ceremonii wręczenia Pokojowej Nagrody Nobla, co czyni ratusz miejscem o międzynarodowym znaczeniu.

Bygdøy i niesamowite muzea

Półwysep Bygdøy w Oslo znany jest jako centrum kultury i historii dzięki położonym tam niesamowitym muzeom. Dostać się można do niego autobusem z centrum miasta lub łodzią B9 (obowiązuje odrębny bilet, może zostać opłacony za pomocą Oslo Pass) z nabrzeża Aker Brygge. Zbliżając się do wyspy od strony wody pierwszym, co zobaczymy, będzie ogromna ilość białych drewnianych domów i willi.

Pierwszy przystanek łodzi B9 to Norweskie Muzeum Ludowe. Jest to skansen na świeżym powietrzu, który prezentuje norweską kulturę i historię, umożliwiając nam prawdziwą podróż w czasie. Można tu zobaczyć, jak żyli ludzie w Norwegii od XVI wieku do czasów obecnych. Na terenie skansenu znajduje się 160 historycznych budynków, w tym słynny kościół klepkowy z Gol (stavkirke). Kryte darnią domy z różnych regionów Norwegii otoczone są pastwiskami, na których pasą się zwierzęta wiejskie. W części ze starym miastem można znaleźć domy, sklepy i warsztaty różnego rodzaju, połączone ze sobą brukowanymi uliczkami. Oprócz dużego obszaru na zewnątrz, muzeum prezentuje również wystawy w budynkach, gdzie można obejrzeć meble, ubrania, naczynia, przedmioty codziennego użytku, zabawki, sanie itp. Pracownicy muzeum spacerują po skansenie w strojach z minionych epok. Na terenie muzeum znajduje się również kawiarnia i sklep z pamiątkami.

Do Norweskiego Muzeum Ludowego przylega Muzeum Łodzi Wikingów (obecnie przechodzi przebudowę, a jego powtórne otwarcie przewidziane jest na rok 2027). Jest to jedno z najbardziej znanych muzeów w Norwegii, które prezentuje autentyczne łodzie wikingów (Oseberg, Gokstad i Tune).

Następnie można podjechać autobusem, przespacerować się lub wrócić na prom i wysiąść na drugim przystanku, by odwiedzić słynne: Muzeum Fram, Muzeum Kon-Tiki i Muzeum Morskie. Muzeum Fram skupia się na historii norweskich wypraw polarnych. W jego centrum umieszczony został statek Fram, który był używany w wyprawach na Arktykę i Antarktydę. Na statek można wejść i go zwiedzić, wokół niego wyświetlane są obrazy i puszczane są ścieżki dźwiękowe imitujące trudne warunki pogodowe: wiatr, burzę, mróz. W muzeum znajdują się liczne interaktywne wystawy, które pozwalają zrozumieć, jak wyglądało życie na statku w ekstremalnych warunkach. Można zapoznać się z informacjami o słynnych odkrywcach, takich jak Roald Amundsen. W pomieszczeniu obok zaprezentowany jest zaś statek Gjøa, którym słynny podróżnik Amundsen jako pierwszy w historii przepłynął Przejście Północno-Zachodnie w latach 1903-1906. Było to jedno z najważniejszych osiągnięć w historii eksploracji polarnej. Zlokalizowane tuż obok Muzeum Kon-Tiki poświęcone jest słynnemu podróżnikowi Thorowi Heyerdahlowi i jego ekspedycjom. Podziwiać tu można oryginalną tratwę Kon-Tiki, na której Heyerdahl przepłynął z Peru do wysp Polinezji Francuskiej. Znajdują się tu też eksponaty związane z innymi wyprawami, takimi jak Ra II. W Muzeum Morskim można się dowiedzieć więcej o historii norweskiej żeglugi, o życiu na statku (audio w języku angielskim i norweskim), obejrzeć rozmaite modele statków, mapy, eksponaty związane z żeglugą. Są tu też interaktywne wystawy dla dzieci.

Poza muzeami półwysep Bygdøy oferuje plaże i tereny rekreacyjne, ścieżki spacerowe i rowerowe w otoczeniu natury.

Park Vigelanda i tereny zielone

Park Vigelanda to jedna z najważniejszych atrakcji Oslo i największy park rzeźb na świecie stworzony przez jednego artystę - Gustava Vigelanda. Mieści się w dzielnicy Frogner i jest częścią większego parku Frognerparken. Znajduje się w nim ponad 200 rzeźb wykonanych z brązu, granitu i żelaza, przedstawiających ludzkie emocje, relacje i cykl życia. Najsłynniejszymi wytworami artysty są: Monolit - 17-metrowa kolumna z 121 postaciami splecionymi w dynamicznej kompozycji, Sinnataggen - Gniewny Chłopiec, Koło Życia - rzeźba przedstawiająca splecione postacie symbolizujące wieczny cykl życia i śmierci.

Frognerparken to jeden z wielu terenów zielonych, jakie Oslo oferuje do spacerów i aktywności na świeżym powietrzu. Inne to np. Ekebergparken, czyli park rzeźb położony na wzgórzu z widokiem na Oslofjord, wspomniany wcześniej połwysep Bygdøy, Sognsvann - popularne jezioro otoczone lasem z łatwą trasą spacerową wokół niego, Botanisk Hage, czyli Ogród Botaniczny, będący częścią Muzeum Historii Naturalnej i oferujący różne kolekcje roślin, w tym ogród skalny, ziołowy i strefę roślin tropikalnych, Slottsparken - Park Pałacowy otaczający Pałac Królewski.

Oslo jako miasto sztuki i kultury

Oslo to miasto, w którym zdecydowanie nie będą się nudzić miłośnicy sztuki, historii, czy kultury. Jest tu niezliczona ilość muzeów i galerii. Wszystkich za jednym pobytem nie da się odwiedzić. Od których zatem zacząć? Proponujemy Muzeum Narodowe będące największym muzeum sztuki w Norwegii, gromadzące dzieła od klasyki po współczesność. To jedno z najważniejszych miejsc na mapie kultury i sztuki Norwegii. Zostało otwarte w nowej lokalizacji w 2022 r. łącząc zbiory kilku wcześniejszych instytucji, takich jak Galeria Narodowa, Muzeum Sztuki Współczesnej, Muzeum Architektury i Muzeum Rzemiosła Artystycznego. Kolekcje muzeum obejmują dzieła od czasów starożytnych po współczesność, w tym obrazy, rzeźby, rzemiosło artystyczne i design. W zbiorach znajduje się słynny obraz "Krzyk" oraz inne dzieła Edvarda Muncha. Oddziały muzeum poświęcone są norweskiej architekturze, wzornictwu, meblom, modzie. W wielu pomieszczeniach czekają atrakcje oraz praktyczne gry i zabawy pobudzające kreatywność i wrażliwość na sztukę przeznaczone dla najmłodszych odwiedzających. Innymi miejscami, które zbliżają do świata sztuki są Muzeum Muncha poświęcone twórczości wybitnego norweskiego artysty (tu również odnajdziemy wersje obrazu "Krzyk") oraz Muzeum Sztuki Współczesnej Astrup Fearnley prezentujące nowoczesną sztukę międzynarodową. Warte odwiedzenia jest też Muzeum Historyczne w Oslo pozwalające zgłębić historię Norwegii i świata od czasów prehistorycznych po współczesność. Oprócz wspomnianej już sekcji muzeum poświęconej artefaktom wikingów i mitologii nordyckiej, można tu odkryć historię pierwszych osadników na terenie Norwegii, obejrzeć prehistoryczne narzędzia, broń i ceramikę, starożytne artefakty egipskie, w tym mumie, sarkofagi, wystawy prezentujące przedmioty z kultury azjatyckiej, afrykańskiej i amerykańskiej, takie jak np. maski, stroje, broń, rzeźby. Muzeum posiada również kolekcje numizmatyczne.

Innymi miejscami w Oslo, w których można zaspokajać swoje zainteresowania od sztuki i historii po naukę i kulturę są np. Centrum Pokojowe Nobla poświęcone Pokojowej Nagrodzie Nobla i jej laureatom, Muzeum Vigelanda poświęcone twórczości autora rzeźb w Parku Vigelanda, Holmenkollen Muzeum Narciarstwa - najstarsze muzeum narciarstwa na świecie znajdujące się pod skocznią Holmenkollen prezentujące historię narciarstwa od czasów prehistorycznych po współczesne sporty zimowe, Muzeum Techniki Norweskiej - idealne dla miłośników nauki i technologii z interaktywnymi wystawami obejmującymi tematy takie jak medycyna, transport, energia i komunikacja, Muzeum Historii Naturalnej znajdujące się w ogrodzie botanicznym i prezentujące wystawy dotyczące geologii, paleontologii, zoologii i botaniki, atrakcją jest kolekcja szkieletów dinozaurów i minerałów, Muzeum Stenersena z kolekcją sztuki współczesnej, w tym dzieła norweskich i międzynarodowych artystów, Muzeum Ibsena poświęcone życiu i twórczości Henrika Ibsena, jednego z najwybitniejszych dramatopisarzy w historii literatury - znajduje się w ostatnim mieszkaniu artysty.

Barcode i inne bryły

Oslo niemal na każdym kroku zaciekawia interesującymi bryłami nowoczesnych budynków płynnie wtopionych w krajobraz miasta. Jednym z najbardziej rozpoznawalnych przykładów futurystycznych brył jest zespół budynków znanych jako Barcode, znajdujący się w dzielnicy Bjørvika. Jest to kompleks składający się z kilkunastu smukłych wieżowców, których zarys przypomina z daleka kod kreskowy, stąd ich nazwa (ang. barcode). Każdy budynek ma wyjątkowy design, a całość tworzy harmonijną panoramę nowoczesnego miasta.

Barcode to nie tylko przestrzeń biurowa. To również apartamenty, restauracje oraz sklepy, co czyni go tętniącym życiem centrum Oslo. Projekt ten jest symbolem nowoczesności i innowacyjności, zachowując jednocześnie ideę zrównoważonego rozwoju z dużym naciskiem na ekologiczne rozwiązania. Spacerując wśród tych imponujących budowli można poczuć jak Oslo łączy tradycję z wizją przyszłości, inspirując zarówno mieszkańców, jak i turystów.

Jednym z najbardziej charakterystycznych budynków Oslo jest bryła Opery. Zaprojektowana przez pracownię Snøhetta budowla przypomina górującą nad wodą bryłę lodu idealnie wpisując się w skandynawski krajobraz. Jej dach delikatnie opada ku ziemi tworząc przestrzeń dostępną dla spacerowiczów (tak, po dachu opery możemy swobodnie chodzić!) chcących podziwiać panoramę Oslofjordu. Można powiedzieć, że budynek łączy sztukę z naturą. Wnętrze Opery wykonane jest z drewna i marmuru.

Muzeum Muncha to z kolei hołd dla jednego z najbardziej znanych norweskich artystów. Nowoczesny budynek muzeum otworzono w 2021 r. Wyróżnia się swoją smukłą pionową formą i fasadą z półprzezroczystego aluminium. Znajduje się tu największa na świecie kolekcja dzieł Muncha, w tym obrazy, grafiki i szkice, a także osobiste przedmioty artysty. Jego przestrzenie zaprojektowano tak, by zapewnić odwiedzającym wyjątkowe doświadczenie od panoramicznych widoków na Oslofjord po interaktywne wystawy, które pozwalają lepiej zrozumieć życie i twórczość Muncha.

Bjørvika

Dawniej obszar ten był zdominowany przez przemysł i porty. Dziś Bjørvika to nowoczesna dzielnica Oslo, która stała się symbolem dynamicznego rozwoju miasta. Oprócz wspomnianego zespołu budynków Barcode na tym obszarze odnajdziemy Operę, Muzeum Muncha, liczne restauracje, sklepy i przestrzenie kulturalne. Wybrzeże jest stale rozbudowywane i dostosowywane do celów rekreacyjnych mieszkańców i odwiedzających. Stale wyrastają tu interesujące budynki mieszkalne przybierające fascynujące kształty, niektóre z nich sprawiają wrażenie, jakby unosiły się na wodzie, inne zachwycają swoją asymetrycznością. Znajduje się tu kąpielisko Sørenga oraz plaża Operastranda w samym centrum Oslo (przy Operze). Są tu też liczne ścieżki i promenady dla spacerowiczów. Projekt rewitalizacji kładzie duży nacisk na ekologię, w tym na tworzenie zielonych przestrzeni, poprawę jakości wody w fiordzie oraz budowę energooszczędnych budynków. Cały plan charakteryzuje się harmonią oraz spójnym połączeniem elementów architektury z otaczającą budynki naturą.

Informacje praktyczne:

Oslo Pass - karta miejska, którą można wykupić na 24, 48 lub 72 godziny, wystarczy pobrać specjalną aplikację na telefon i zakupić kartę online, można też zrobić to fizycznie w wybranych punktach. Karta uprawnia do korzystania z komunikacji miejskiej, w tym z przejazdu promem B6 łączącym Aker Brygge z półwyspem Bygdøy, obejmuje wejście do wielu muzeów - jeśli planujemy dużo jeździć po mieście, dużo zwiedzać i odwiedzać muzea, to koszt karty szybko nam się zwróci.

Atrakcje dla dzieci - Oslo jest pełne muzeów i na szczęście dla rodziców w wielu z nich przewidziano szereg atrakcji, zadań i rozrywek dla najmłodszych odwiedzających, w ten sposób Norwegom udaje się pobudzić u dzieci kreatywność, wrażliwość na sztukę i przybliżyć historię kraju.

Drony - w centrum Oslo obowiązuje zakaz latania dronami.

Plaże i kąpieliska - Oslo, mimo że jest stolicą, oferuje wiele plaż i kąpielisk, plaże w mieście to np. Huk czy Paradisbukta na półwyspie Bygdøy, tuż obok nowoczesnego budynku opery znajduje się plaża Operastranda, popularnym kąpieliskiem w centrum miasta jest kąpielisko w dzielnicy Sørenga z platformami do opalania, kąpielisko w pobliżu Parku Vigeland, mała plaża w nowoczesnej dzielnicy Tjuvholmen nieopodal Muzeum Sztuki Współczesnej.

sortowanie śmieci - sortowanie śmieci w Oslo jest obowiązkowe, kolorowe worki na śmieci można pobrać za darmo, np. ze sklepu, a sortując śmieci należy dzielić je na bioodpady, plastik, odpady zmieszane, niepasujące do innych kategorii, papier i karton oraz szkło i metal zbierane są osobno. Na opakowaniach produktów żywnościowych można odnaleźć informację o kolorze worka do którego należy je wyrzucić (uwaga: jeden produkt może obejmować więcej niż jeden rodzaj śmieci). W Oslo, jak i w całej Norwegii funkcjonuje system kaucji za butelki i puszki (panteordning). Butelki i puszki można zwrócić w automatach do recyklingu, automat wydaje paragon, który można wymienić na gotówkę lub wykorzystać jako zniżkę na zakupy w danym sklepie. Butelki objęte systemem kaucji mają oznaczenie "Pant".

woda pitna - w Norwegii woda z kranu nadaje się do picia, w Oslo również można ją spokojnie pić, w restauracjach woda podawana jest do stolików za darmo.